Powinien obserwować rzeczywistość i analizować zjawiska społeczne, żeby wiedzieć, jak będzie rozwijać się prawo. Edukacja musi za tymi zmianami podążać. – Osoby po studiach prawniczych znają przepisy, ale nie mając warsztatu, nie odpowiadają na potrzeby klienta i społeczeństwa. Postanowiliśmy to zmienić – zapowiada dr Piotr Piesiewicz, współautor Szkoły Prawa Uniwersytetu SWPS.
Jak młody człowiek powinien dziś myśleć o prawie i karierze prawniczej?
Musi być gotowy na ciągłe konfrontowanie wiedzy z rzeczywistością. Niedawno okazało się, że Unia Europejska pracuje nad prawem dla sztucznej inteligencji. To przełomowy moment w historii ludzkości. Nagle pojawi się nowy podmiot praw i obowiązków. W percepcji prawnika taka zmiana wiąże się z pytaniami o odpowiedzialność, o to jak traktować nowy byt prawny i czym on w ogóle jest. To są pytania filozoficzne, psychologiczne i socjologiczne. Nie posiadając wiedzy z tych dziedzin, nie obserwując rzeczywistości, żaden prawnik nie będzie w stanie podjąć się tego wyzwania.
Czy obecna edukacja prawnicza nadąża za tempem zmian społecznych i postępem technologii?
Świat zmienia się coraz szybciej, ale model kształcenia prawników w Polsce nie zmodernizował się od moich studenckich czasów, gdy nauka miała charakter wyłącznie pamięciowy. Należało maksymalnie dobrze przygotować się do egzaminu, wiernie odtworzyć zapisy z podręczników, a potem już tylko zapomnieć. W efekcie na początku aplikacji zderzyłem się z górą lodową, ponieważ okazało się, że na tym etapie kariery oczekuje się ode mnie stosowania przepisów, a nie ich recytowania. Większość znanych mi aplikantów nie była przygotowana do stosowania prawa w praktyce i ponoszenia odpowiedzialności za swoją pracę. Klasyczny model kształcenia prawników pomijał edukację z zakresu konkretnych umiejętności prawniczych: stosowania przepisów i ich interpretacji, rozumienia okoliczności ich powołania, pisemnego komunikowania, czy też przedstawiania rozwiązań w sposób zrozumiały dla klienta nie będącego prawnikiem. W Szkole Prawa chcemy to zmienić.
Czym różni się Szkoła Prawa Uniwersytetu SWPS od tradycyjnych studiów prawniczych?
Odwracamy sposób myślenia o nauczaniu. Skupiamy się na wyrobieniu w studentach nawyku analitycznego i strategicznego myślenia. Wykłady nie są powtórzeniem tego, co jest w książkach, tylko odnoszą się do istotnych problemów związanych z daną sytuacją społeczną, ekonomiczną czy polityczną, która związana jest z określonym problemem prawnym. Od początku zajęć wykładowcy uczą wykonywania konkretnych czynności prawnych na bazie rzetelnej wiedzy przyswojonej przez słuchaczy. W założeniu, studenci przygotowują się do ćwiczeń, wykładów i warsztatów, wykorzystując dostępną literaturę, sylabusy i inne źródła rekomendowane przez wykładowców. Inaczej prowadzone są wykłady, warsztaty i zajęcia kliniczne, w trakcie których studenci sporządzają pisma procesowe, uczą się przygotowywać notatki dla klienta. Warsztaty są związane z umiejętnością analizowania pewnych norm instytucjonalnych, przepisów, kształtują umiejętność pisania określonego rodzaju pism i prac, posługując się profesjonalnym językiem prawniczym.
Istnieją różne zawody prawnicze. Sędzia i prawnik w korporacji medycznej to profesje wymagające wiedzy z innego zakresu i różnych kompetencji. Jak przygotujecie studenta do aktualnego rynku pracy?
Nie każdy, kto przychodzi na studia prawnicze, chce zostać adwokatem czy sędzią. Obok ścieżki klasycznej dla kandydatów, którzy myślą o aplikacji, stworzyliśmy ścieżkę biznesową dla osób, które planują karierę prawnika – przedsiębiorcy, menedżera, lidera zmian, doradcy prawnego – w biznesie. Chcą uczestniczyć w rozwoju dużych firm i prowadzić transakcje gospodarcze oraz negocjacje biznesowe.
We współpracy z ekspertami z firm i kancelarii prowadzimy zaawansowane kursy i praktyki w obszarach, w których specjalizują się wykładowcy z poszczególnych wydziałów. W Warszawie studenci zgłębiają kwestie prawa medycznego: etyki i odpowiedzialności za błędy medyczne, a także z zakresu prawa nowych technologii np. zastosowanie technologii blockchain. We Wrocławiu studenci analizują, jaki wpływ na regulacje prawne mają osiągnięcia w dziedzinie robotyki i sztucznej inteligencji. Z kolei w Poznaniu zdobywają podstawową wiedzę z zakresu kryminalistyki i poznają zasady prowadzenia profesjonalnych czynności operacyjno-rozpoznawczych.
Dziś praca dla prawników czeka głównie w biznesie, gdzie liczą się umiejętności społeczne. Tych dotychczas nie uczono na studiach prawniczych?
W Szkole Prawa uczymy pracy w zespole, zarządzania projektami, komunikacji, rozwiązywania konfliktów – w ramach przedmiotów z psychologii, komunikacji interpersonalnej, mediacji, retoryki, a także ekonomii i finansów. Zajęcia z zarządzania pozwalają zrozumieć środowisko biznesowe, w którym absolwent jako przyszły radca czy prawnik korporacyjny będzie funkcjonował.
Nowe podejście do nauki prawa wymaga od studenta dużego zaangażowania i proaktywnej postawy.
To studia dla każdego, kto poważnie myśli o swojej przyszłości i karierze. Zawody prawnicze wymagają dużego wysiłku i nawyku motywowania się do pracy, dlatego zapewniamy studentom wsparcie. Od początku pracują z tutorem nad rozwojem zawodowym. Doradca, wybrany spośród pracowników naukowych wydziału, wskazuje, jak odpowiedzialnie i świadomie kształtować swoją ścieżkę kariery, jakie przedmioty wybrać oraz jakie umiejętności trenować, by zrealizować program kształcenia zgodny z indywidualnymi potrzebami i osiągnąć zamierzony cel. Przez cały tok nauki tutor monitoruje postępy studenta, aby był przygotowany do podjęcia pracy w wybranym sektorze lub przystąpienia do egzaminu na aplikacje prawnicze. Najważniejsze jest, żeby student dostrzegł, że jego wkład pracy, każdy wysiłek przekłada się na konkretne umiejętności i kompetencje niezbędne do tego, aby poradzić sobie w nowej roli zawodowej.
Więcej informacji o Szkole Prawa Uniwersytetu SWPS: https://www.swps.pl/szkolaprawa
dr Piotr Piesiewicz, specjalista w zakresie prawa własności intelektualnej, adwokat w kancelarii Pruchniewicz Staniszewski i Wspólnicy, wykładowca Uniwersytetu SWPS