Ogólnopolski system monitorowania ekonomicznych losów absolwentów uczelni (ELA), stworzony na zlecenie Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, działa od roku. Jego celem jest podnoszenie jakości kształcenia oraz dostosowywania oferty edukacyjnej do wymagań współczesnego rynku pracy.

Informacje o losach absolwentów są niezbędne by ocenić wpływ studiów na powodzenie na rynku pracy. Wyniki badań monitoringu centralnego są ważną informacją wpływającą na zarządzanie uczelnią. Dotyczy to np. promocji szkoły i polityki w zakresie kształcenia – struktury kierunków studiów, czy wielkości naboru. Z punktu widzenia kandydatów na studia, informacje dotyczące m.in. wielkości zatrudnienia oraz zarobków absolwentów danej uczelni lub kierunku są z pewnością jednym z kryteriów wyboru kierunku, uczelni i wydziału.

Głównym źródłem informacji przedstawionych w raportach są dane administracyjne pochodzące z systemu Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz z systemów POL-on, Głównego Urzędu Statystycznego oraz Centralnej Komisji do spraw Stopni i Tytułów.

Wykorzystanie danych administracyjnych do prowadzenia badań procesów edukacyjno-zawodowych jest praktyką sprawdzoną i stosowaną w wielu krajach europejskich, m.in. w krajach skandynawskich, w Hiszpanii, Austrii, na Litwie i na Węgrzech. Badanie gwarantuje zachowanie pełnej anonimowości: absolwenci są rozróżniani na podstawie losowego numeru, niedającego możliwości identyfikacji osób.

Użytkownik systemu może pobrać raporty ogólnopolskie w podziale na studia I stopnia, II stopnia oraz jednolite magisterskie. Dostępne są również raporty w podziale na kierunki studiów oraz uczelnie.

Za podstawowe mierniki sytuacji na rynku pracy uznane zostały:

• czas poszukiwania pracy,
• stabilność zatrudnienia,
• osiągnięte wynagrodzenie.

Przez moment otrzymania pracy rozumiana jest data odprowadzenia pierwszej składki do ZUS z tytułu uzyskanego wynagrodzenia przez danego pracodawcę.

Czas poszukiwania pracy podawany jest w miesiącach.

Do badania stabilności pracy przyjęte zostały następujące wskaźniki: procent osób, które choć raz miały doświadczenie bycia bezrobotnym; ryzyko bezrobocia wśród absolwentów (średni procent miesięcy w okresie objętym badaniem, w których absolwenci byli zarejestrowani jako bezrobotni); średnią miesięczną liczbę pracodawców dających zatrudnienie na umowę o pracę oraz średnią roczną liczbę przypadków zakończenia pracy etatowej.

Przykład 1: z raportu dowiemy się, że w przypadku absolwentów kierunku informatyka na Wydziale Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki na Politechnice Gdańskiej średnie miesięczne wynagrodzenie wśród pracujących w okresie od uzyskania dyplomu do 30 września 2015 wyniosło 5397,47 zł, podczas gdy średnie miesięczne wynagrodzenie w Polsce w badanym okresie to 4075 zł. Natomiast średnie miesięczne wynagrodzenie wśród pracujących absolwentów kierunku informatyka na Wydziale Informatyki i Zarządzania Politechniki Wrocławskiej w tym samym okresie to 3628,4 zł.­­­

Trzecim czynnikiem, którym mierzona jest sytuacja pracowników na rynku pracy, jest średnie miesięczne wynagrodzenie osób, które podjęły pracę od uzyskania dyplomu do końca okresu objętego badaniem oraz w kolejnych pięciu latach od uzyskania dyplomu.

Nie uwzględniono osób, które wcale nie pracowały zarobkowo w tym okresie. Natomiast dla osób pracujących w tym okresie nie uwzględniono miesięcy, w których nie otrzymały żadnego wynagrodzenia za wykonaną pracę. Nie uwzględniono również osób samozatrudnionych.

System monitoringu ekonomicznych losów absolwentów dostępny jest na stronie internetowej absolwenci.nauka.gov.pl

Przykład 2: absolwenci filologii angielskiej na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu w roku 2014 rozpoczynali pierwszą pracę średnio 2,71 miesiąca po uzyskaniu dyplomu, zaś ich średni czas od uzyskania dyplomu do podjęcia pierwszej pracy na umowę o pracę wyniósł 3,59 miesiąca. Na tym samym kierunku na Uniwersytecie

Śląskim średni czas od uzyskania dyplomu do podjęcia pierwszej pracy to 3,53 miesiąca, w na pierwszą umowę o pracę absolwenci filologii angielskiej na UŚl czekali średnio 4,76 miesiąca.